ڳاڻو Numeral 💎اصغر ساگر💎

ڳاڻو ھڪ نشاني يا نالو آھي جيڪو عدد (ڳڻي) لاء ڪم اچي ٿو.

مثال:

3،49 ۽ 12 سڀ ڳاڻا آھن. ان ڪري عدد ھڪ خيال آھي ۽ ڳاڻو ائين آھي جيئن اسان لکون ٿا.

A numeral is a symbol or name that stands for a number.

Examples: 3, 49 and twelve are all numerals. So the number is an idea, the numeral is how we write it.

Numeral  ڳاڻو ۔ ڳاڻيٺو ۔ ڳاڻ ۔ ڳڻپ ۾ ايندڙ

Numerals  ڳاڻا ۔ ڳاڻيٺا ۔ ڳاڻ ۔ ڳڻپ ۾ ايندڙ

Number

عدد ۔ ڳڻو ۔ ڳڻپو ۔ ڳڻپي عدد ۔ ڳڻپ طور ڪم ايندڙ

وڌيڪ پڙهو

عدد Digit 💎اصغر ساگر💎

عدد واحد نشاني آھي جيڪو ڳاڻن 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ۽ 9 ٺاھڻ لاء استعمال ٿئي ٿو جيڪي ڏھ عدد آھن جيڪي اسان ھر روز ڳاڻن ۾ استعمال ڪيون ٿا.

مثال:

ڳاڻيٺو 153 ٽن عددن جو ٺھيل آھي

("1", "5" ۽ "3")

A digit is a single symbol used to make numerals. 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 and 9 which are the ten digits we use in everyday numerals.

Example:

The numeral 153 is made up of 3 digits ("1", "5" and "3").

Digit  عدد ۔ انگ

ڳاڻا ۔ ڳاڻيٺا ۔ شمارا ۔ ڳڻپ ۾ ايندڙ   Numerals

Numeral  ڳاڻو ۔ ڳاڻيٺو ۔ شمارو

وڌيڪ پڙهو

مَٽونِرَنگ Heterochromia 💎اصغر ساگر💎

مَٽونِرَنگ رنگيت جو تغير Color variation آھي. ھي اصطلاح تاري Iris جي رنگن جي تفاوت کي واضح ڪرڻ لاء اڪثر استعمال ٿئي ٿو پر انهي کي چمڙي يا وارن جي رنگ جي تغير تي لاڳو ڪري سگهجي ٿو. مَٽونِرَنگ کي اپت ۔ پھچ ۽ ميلان Melanin جي گهاٽائي سان بيان ڪري سگهجي  ٿو. مٽونرنگ اھڙي حالت آھي جنھن ۾ ٻنهي اکين جو رنگ مختلف ٿئي ٿو. دراصل رنگ اک ۾ موجود تاري Iris جي ڪري مختلف ٿئي ٿو. تاري Iris جو ڪم ماڻڪي Pupil کي ننڍو وڏو ڪرڻ ٿئي ٿو. ھي حالت تمام گهٽ ملي ٿي. مٽونرنگ جا 3 نمونا ٿين ٿا.

(1) پُور مَٽونِرَنگ ۔ پُور مَٽونِرجوت

Complete heterochromia

پُور مَٽونِرَنگ جنھن کي مَٽونِرتارو Heterochromia iridum پڻ سڏجي ٿو، اھو تڏھن رونما ٿئي ٿو جڏھن ٻہ تارا مختلف رنگن جا ھجن.

(2) ڦاڪي مَٽونِرَنگ ۔ ڦاڪي مَٽونِرجوت

Segmental heterochromia

ڦاڪي مَٽونِرَنگ جنھن کي مَٽونِرٻِتارو Heterochromia iridis پڻ سڏجي ٿو، اھو تڏھن رونما ٿئي ٿو جڏھن ھڪ تاري ۾ مختلف رنگن جا ور ونگ ظاھر ٿين ٿا.

(3) مُک مَٽونِرَنگ ۔ مُک مَٽونِرجوت

Central heterochromia 

مُک مَٽونِرَنگ ٻين نمونن کان گهڻو عام طور رتي مختلف ٿئي ٿو پر ويجهي کان ڏسڻ ۾ نٿو اچي. اھو تڏھن ٿئي ٿو جڏھن تارا ملن ٿا پر انهن کي ماڻڪي جي چوڌاري مختلف رنگن جي منڊي ھوندي آھي. مثال طور ڪنھن نيرين اکين واري کي ماڻڪين جي چوڌاري فندقي يا ڀوري ھڪ سنهي گهير ٿئي ٿي. ھڪ مک مٽونِرجوت ۾ موجود تاري جا 2 رنگ ٿين ٿا.

مٽونِرَنگ جو سبب اکين ۾ ميلاني رنگ Melanin pigment جي مقدار يا ڪنھن زخم يا اک جي عارضي جي ڪري ٿئي ٿو جنھن جي ڪري اسان جي چمڙي جو رنگ بگو ٿي وڃي ٿو. بگي رنگ ۾ ميلان Melanin گهٽ ٿئي ٿو جڏھن تہ ڪارن ماڻهن ۾ ميلان Melanin جي مقدار وڌيڪ ٿئي ٿو. اھڙي طرح ھلڪي رنگ وارين اکين ۾ ميلان گهٽ ٿئي ٿو. جيڪڏھن ڪنھن کي مَٽونِرَنگ آھي، ان جي اکين ۾ ميلان جو مقدار مختلف ٿئي ٿو. ھن حالت ۾ انسان کي ڪو نقصان نٿو ٿئي. ھي توھان کي يا وَرثي inheritance جي ڪري ٿئي ٿو يا اک جي عارضي سبب جي ڪري ٿي سگهي ٿو جيئن اکين ۾ زخم ٿيڻ يا اکين ۾ رت اچڻ وغيرھ. ھن حالت ۾ اکين جي نظر تي ڪو فرق نٿو پوي ۽ نڪا بيماري ٿئي ٿي. اھڙا ڪي ڪيس ناھن آيا تہ ھي ورثي سان تعلق رکي ٿو. ھي جانورن ۾ پاتي وڃي ٿو جيئن ٻليون وغيرھ.

وڌيڪ پڙهو

ھمو پکي Humming bird 💎اصغر ساگر💎

دنيا جو ننڍي ۾ ننڍو پکي جيڪو ڏسڻ ۾ ننڍڙو پر رفتار ۾ تيز ٿئي ٿو ھن جي رفتار 54 ڪلوميٽر في ڪلاڪ ٿئي ٿي ۽ ھي بغير رڪڻ جي 80 ڪلوميٽرن تائين ھلي سگهي ٿو.

ھمو پکي دنيا ني ننڍڙن پکين ۾ شمار ٿئي ٿو. ھي ايترو ننڍو آھي جو ھن جي آکيري جي ماپ پنج روپئي سڪي جيتري ٿئي ٿي. ھن جو وزن 2 کان 6 گرام ٿئي ٿو. ھي گلن جو رس پي زندھ رھي ٿو. ھي واحد پکي آھي جيڪو پوئتي اڏري ٿو. ھي اڏرندي ھڪ سيڪنڊ ۾ 80 ڀيرا پر ڦرڪائي ٿو. ھي گلن جو رس پيئڻ لاء ھڪ سيڪنڊ ۾ 13 ڀيرا پنھنجي زبان گلن تي لڳائي ٿو. ھن جو دل منٽ ۾ 12 سو ڀيرا ڌڙڪي ٿو. جسم ننڍو ھئڻ ڪري ۽ تمام ڦڙت ھئڻ ڪري ھمو پکي پنھنجي جلدي توانائي وڃائي ويھي ٿو، جيڪڏھن ٻن ڪلاڪن ۾ ھن کي گلن جو رس نہ ملي تہ بک جي ڪري ھي مري سگهي ٿو.

ھي پکي رس پئڻ جو شوقين رھي ٿو، ان ڪري ھن کي کنڊ خورو سڏيو وڃي ٿو. ھي پکي کنڊ اتر آمريڪا ۔ رياست ميڪسيڪو ۽ آمريڪا جي رياست ڪئليفورنيا ۾ پاتو وڃي ٿو.

وڌيڪ پڙهو

قوت مدافعت Immunity 💎اصغر ساگر💎

ڪنھن بہ بيماري کان بچڻ لاء انساني جسم ۾ ھڪ خودڪار نظام ڪم ڪري ٿو جيڪو بيمارين جي سبب بنجندڙ جراثيمن جي حملي کي اڳواٽ روڪي ٿو، انساني جسم ۾ مزاحمت جي ھن نظام کي قوت مدافعت سڏبو آھي.

انسان کي قدرت طرفان اجسن Antibodies جو ڪجھ حصو ورثي ۾ ملي ٿو جنھن جي مدد سان جسم قوت مدافعت جوڙي ٿو جنھن سان گڏ جسم ۾ اجسن جو اضافو ٿيندو رھي عو جنھن جي ڪري ننڍپڻ کان پوڙھائپ تائين ماڻهو بيمارين کان محفوظ رھي ٿو ۽ گهٽ بيمار ٿئي ٿو.

قوت مدافعت جا ٻہ قسم ٿين ٿا.

(1) قدرتي قوت مدافعت         Natural Immunity

(2) مصنوعي قوت مدافعت     Artificial Immunity

(1) قدرتي قوت مدافعت   Natural Immunity

قدرتي قوت مدافعت انساني جسم ۾ غيرارادي طور تي ازخود پاتي وڃي ٿي. قوت مدافعت ڪجھ ماڻهن ۾ گهٽ ۽ ڪجھ ماڻهن ۾ وڌيڪ پاتي وڃي ٿي. جن ماڻهن ۾ گهٽ قوت مدافعت ٿئي ٿي انهن تي وائرس يا جراثيمي بيمارين جو وڌيڪ حملو ٿئي ٿو جنھن جي ڪري اھي ڇوتي بيمارين جي ور چڙھي وڃن ٿا. جن ماڻهن ۾ قدرتي قوت مدافعت وڌيڪ ٿئي ٿي انهن تي بيمارين جو اثر گهٽ ٿئي ٿو.

(2) مصنوعي قوت مدافعت   Artificial Immunity

ھي اھا قوت مدافعت آھي جيڪا ويڪسين Vaccine ۔ سيرا Sera يا دوائن Medicines سان ھٿراڌو طور تي پيدا ڪئي وڃي ٿي. جنھن بيماري جي روڪٿام لاء ويڪسين يا سيرا Sera جو استعمال ڪيو وڃي تہ انسان ڪجھ عرصو بيمارين کان محفوظ رھي ٿو پر ويڪسين يا سيرا پنھنجي خاصيتن تي دارومدار رکن ٿا. ھن طريقي سان انساني جسم ۾ ويڪسين داخل ٿيڻ شرط اجسا Antibodies  بنجڻ شروع ٿي وڃن ٿا جنھن کي سرگرم قوت مدافعت Active Immunization سڏجي ٿو. ھن طريقي ۾ اجسن سان بيماري جي سبب ڪري پيدا ٿيندڙ جراثيمن کي ڪمزور يا ختم ڪري جسم جي اندر انهن جي افزائش روڪي وڃي ٿي ۽ جسم ازخود قوت مدافعت پيدا ڪرڻ لڳي ٿو.

جڏھن بيڪيٽيريا يا وائرس جسم ۾ داخل ٿين ٿا تہ جسم جا اڇا گهرڙا انهن خلاف اجسا Antibodies بنائن ٿا ڇوجو اڇا گهرڙا جيوڙن Bacterias ۔ وائرن Viruses يا زھرن Toxins جي خلاف اثر رکن ٿا يعني اھي وائرن ۽ جيوڙن کي ماري سگهن ٿا يا انهن کي غيرموثر بنائن ٿا. اھڙي طرح ٻاھرين جيوڙن يا وائرن ۾ اڄڻا Antigens ٿين ٿا جيڪي پنھنجي ڇوت سان جسم ۾ اجسن Antibodies کي ختم ڪن ٿا. جسم کي اجسا Antibodies بنائڻ لاء ھڪ ھفتي کين ٽن ھفتن جي ضرورت پوي ٿي.

اڄڻن Antigens جي روڪٿام ۽ بچاء لاء ويڪسين لڳائي ان جا ٽڪا لڳايا وڃن ٿا يا رتاب Plasma لڳايو وڃي ٿو. ويڪسين جي ٽڪن لڳڻ يا رتاب لڳڻ کان پوء جسم ۾ اجسا Antibodies ٺھي وڃن ٿا جيڪي اڄڻن Antigens جي افزائش کي روڪي جسم ۾ قوت مدافعت پيدا ڪن ٿا.

اسان کي نوٽ ڪرڻ کپي تہ جيڪي بہ روڳا Pethogens وجود ۾ اچن ٿا اھي اڄڻا Antigens پيدا ڪن ٿا نتيجي طور وبا وجود ۾ اچي ٿي. روڳن ۾ وائرا ۽ جيوڙا اچي وڃن ٿا. اجسا Antibdies اھي قوت آھي جيڪي اڄڻن Antigens کي ختم ڪري رت جي گهرڙي کي روڳ کان بچائين ٿا.

اڄڻي Antigen کي وائرس يا جيوڙو Bacteria پيدا ڪري ٿو ۽ اجسو Antibody رت ۾ موجود ٿئي ٿو جيڪو مزاحمت ڪري اڄڻي کي ختم ڪري جسم کي روڳ کان بچائيندو آھي.

قوت مدافعت وڌائڻ لاء اپاء:

قوت مدافعت وڌائڻ لا۽ ھنن شين جو خاص خيال رکجي.

سگريٽ نوشي ۽ نشي وارين شين کان پرھيز ڪجي.

روزانو ورزش ڪجي.

وٽامن سي واريون شيون کائجن.

وزن وڌڻ نہ ڏجي.

صفائي جو خاص خيال رکجي.

ھر ڪم کان پوء ھٿ ڌوئجن.

روزانو 6 کان 8 ڪلاڪ ننڊ ڪجي.

لوڻ گهٽ کان گهٽ استعمال ڪجي.

وڌيڪ پڙهو

رتول پٿ Haemoglobin 💎اصغر ساگر💎

رتول پٿ Haemoglobin رت جي ڳاڙھن ذرڙن ۽ ڪاربان مونو ڪسائيڊ جو ٺھيل آھي. ھڪ رت جي ڦڙي ۾ 3 لک ڳاڙھا ذرڙا جڏھن تہ ھڪ ملي لٽر رت ۾ رتول پٿ جا 25 لک ڳاڙھا ذرڙا ٿين ٿا. ھر ڳاڙھي ذري ۾ 2 ڪروڙ پنجاھ لک رتول پٿ جا ماليڪيول موجود ٿين ٿا ۽ اھي ئي رتول پٿ جا ماليڪيول آڪسيجن جي ماليڪيولن سان جڙڻ ۽ ڪيميائي بند تشڪيل ڏيڻ جي صلاحيت رکن ٿا.

رت جي ڳاڙھن ذرڙن جا رتول پٿي ماليڪيول ڦڦڙن جي ھوا سان بنديت Bonding قائم ڪري، جسم ۾ زندگي برقرار رکڻ خاطر شريانين ۾ روان دوان رھن ٿا. ساھ جي عمل ذريعي آڪسيجن ڦڦولين Alveoli ۾ ايندڙ رت جي ڳاڙھن ذرڙن ۾ جذب ٿي وڃي ٿي ڇوجو گراھم جي قانون مطابق گئس وڌيڪ لاڙي ۔ گهاٽائي يا وڌيڪ دٻاء واري جڳھ کان گهٽ دٻاء واري جڳھ ڏي وڃي ٿي. ھوا جي گهڻي دٻاء جي ڪري ڦڦڙ ڦونڊيل رھن ٿا ۽ ڦڦڙن جي گهرڙن ۾ جسم مان واپس ايندڙ رت ۾ ھوا جو گهٽ دٻاء ھئڻ ڪري ھوا رت ۾ جذب ٿي وڃي ٿي. اھڙي طرح آڪسيجن رت جي ڳاڙھن ذرڙن ذريعي جسم جي تمام گهرڙن ۾ پھچي ٿي. رت جي ڳاڙھن ذرڙن ۾ رتول پٿ جي غيرموجودگي جي ڪري رت کي رتاب Plasma ذريعي آڪسيجن کي ضروري مقدار ۾ جسم جي گهرڙن تائين پھچائڻ لاء وڌيڪ ويھ ڀيرا تيز رفتاري سان رت جي دوري ۾ ڊوڙڻو پوي ٿو.

رت جي ڳاڙھن گهرڙن ۾ موجود اھم پروٽين رتول پٿ Haemoglobin دراصل آڪسيجن کان کان 3 سو ڀيرا وڌيڪ ڪاربان مونو آڪسائيڊ CO وڌيڪ لاڙو رکي ٿو مطلب جيڪڏھن توھان ڪنھن اھڙي فضا ۾ ساھ کڻو ٿا تہ رتول پٿ آڪسيجن کي جذب ڪرڻ کان پھرين ان ڪاربان مونو آڪسائيڊ سان ميلاپ کي ترجيح ڏيندو جنھن ڪري رتول پٿ ڪاربوخيرتول پٿ بنجي وڃي ٿو تہ ڪاربان مونو آڪسائيڊ کي جسم ۾ جذب ٿيڻ نٿو ڏئي. دراصل ھي بنجڻ وارو ڪاربوخيرتول پٿ  Carboxyhemoglobin آڪسيجن جي فراھمي جي ايجنٽ طور ڪم نٿو ڪري. اھڙا آلودھ ٿيڻ وارا رت جا ذرڙا تري جي ذريعي رت جي سرشتي مان ٻاھر ڪڍيا وڃن ٿا ۽ رت جي وھڪ متاثر ٿيڻ لڳي ٿي. جيئن ڪاربان مونو آڪسائيڊ ساھ جي سرشتي مان رت ۾ شامل ٿئي ٿي تہ آڪسيجن جي شديد کوٽ موت جو سبب بنجي ٿي.

رتول پٿ جي ماليڪيولي نموني ۾ فولاد جا اڻا Atoms شامل ٿين ٿا. عام طور تي ڏٺو وڃي ٿو تہ فولاد جا مرڪب رنگين ٿين ٿا ڇوجو فولاد Iron ۽ آڪسيجن جو ميلاپ فوليڪسو Ironoxide کي تشڪيل ڏئي ٿو، اھڙي طرح رنگت تي ڌيان ڏيڻ سان ڳاڙھو نظر اچي ٿو. ائين جڏھن رتول پٿ آڪسيجن جي پراڻي Molecule سان ملي ٿي تہ ڳاڙھن ذرڙن جي رتول پٿ ۾ موجود فولاد رت کي اجلي اجلي ڳاڙھاڻ ڏئي ٿو.

 رت جو رنگ تڏھن بہ بدلجي ٿو جڏھن ڪاربان مونو آڪسائيڊ جو ماليڪيول رتول پٿ سان جڙي ٿو. رتول پٿ جي فولاد جو ڪاربان مونو آڪسائيڊ سان ملڻ رت ۾ اجلي گلابي رنگت جو سبب بنجي ٿو. رت ۾ ڪاربان مونو آڪسائيڊ جي گهڻائي جي ڪري موت جي شڪار ٿيندڙ جا اھي حصا جتي رت جي رواني چمڙي ڀرسان ٿئي ٿي جيئن چپ ۔ ننھن ۽ ٻيا عضوا گلابي ٿي وڃن ٿا. ڪاربان مونو آڪسائيڊ واري آلودھ فضا ۾ ساھ کڻڻ سان شروع ۾ مٿي سور ۔ پوء مٿو چڪرائڻ ۽ پوء موت جي منھن ۾ ڌڪيندڙ بيھوشي طاري ٿي وڃي ٿي.

نوٽ ڪرڻ کپي تہ جيڪو روز 30 سگريٽ پئي ٿو ان جي رتول پٿ ۾ ڪاربوخي رتول پٿ جي سطح مستقل طور تي 10 سيڪڙو ٿي وڃي ٿي جيڪا صحت کي تباھ ڪرڻ لاء ڪافي آھي.

رتول پٿ جي کوٽ جا اثر:

جيڪڏھن منھن تي پيلاڻ ھجي ۔ اکيون پيليون ھجن ۔ پيشاب پيلو ھجي ۔ جسم ۾ ٿڪ ھجي ۔ ڀاڄي ۾ گھ نہ وڻي ۔ رات جو ننڊ گهٽ اچي، ان جو مطلب جيري تي گرمي آھي ۽ رت جي کوٽ آھي، ان حالت ۾ رت وڌائيندڙ شيون کائجن گڏ گڏ وٽامن سي واريون استعمال ڪجن جيئن رت پيدا ٿئي ۽ جسم ۾ تراھٽ ۾ اچي.

جسم ۾ رت جي کوٽ Anemia دراصل جسم ۾ رت جي ڳاڙھن گهرڙن Red cells جي کوٽ کي سڏيو وڃي ٿو جيڪي آڪسيجن جي فراھمي جو ڪم ڪن ٿا.

رتول پٿ فولاد سان ڀرپور پروٽين آھي جيڪا رت جي ڳاڙھن گهرڙن ۾ موجود ٿئي ٿي. ھي پروٽين پوري جسم ۾ آڪسيجن پھچائي ٿي. رتول پٿ جو ڪم ڦڦڙن مان آڪسيجن کڻي جسم جي اوڄن کي پھچائڻ آھي جيئن گهرڙا پنھنجو ڪم صحيح ڪري سگهن. ان کان علاوا رتول پٿ گهرڙن کان ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ وٺي ڦڦڙن ۾ پھچائڻ آھي.

ھن مرض ۾ رت جي صحتمند ڳاڙھن گهرڙن جي کوٽ ٿي وڃي ٿي جيڪي جسم جي مختلف حصن ۾ رت پھچائين ٿا. رتول پٿ Haemoglobin اھو جز آھي جيڪو رت کي ڳاڙھو ڪري ٿو. جسم ۾ رت جي کوٽ کان بچڻ لاء ضروري آھي تہ رتول پٿ جي سطح کي مناسب حد تائين برقرار رکيو وڃي جيئن ان جي کوٽ شديد ٿڪ ۽ ڪمزوري جو شڪار نہ ڪري.

رتول پٿ جي کوٽ پوري ڪرڻ لاء فولاد ڀرين غذائن جو استعمال ضروري آھي جيئن رتول پٿ سان گڏ ڳاڙھن گهرڙن جي اوسر نيسر جاري رھي.

رت جي کوٽ اھو مسئلو آھي جيڪو ڏھن مان ھڪ ماڻهو سان رونما رھي ٿو. عالمي اداري جي تحقيق مطابق دنيا جي 80 سيڪڙو آبادي کي رت جي کوٽ رھي ٿي خاص ڪري حاملا عورتن ۾ کوٽ جو خطرو شديد نموني رھي ٿو.

صحتمند زندگي ۾ رتول پٿ جي وڏي اھميت آھي ان لاء ان جو مناسب مقدار ھجڻ ضروري آھي. مردن ۾ رتول پٿ جي حد 14 کان 18 ۽ عورتن ۾ 12 کان 14 ھجڻ گهرجي.

بالغ ماڻهن جي حوالي سان روزانو فولاد جي مقدار تجويز ڪئي وئي آھي جيئن مردن لاء 8 ملي گرام جڏھن تہ عورتن لاء 18 ملي گرام ۽ 50 سالا عورتن لاء 8 ملي گرام فولاد جي ضرورت رھي ٿي.

رت جي کوٽ کي پورو ڪري سگهجي ٿو جيڪڏھن ميوا ۔ ڀاڄيون ۽ مشروب صحيح نموني استعمال ڪيا وڃن.

رتول پٿ جي کوٽ جون نشانيون:

جسم ۾ رتول پٿ جي جي کوٽ ٿيڻ سان آھستي آھستي علامتون ظاھر ٿيڻ شروع ٿين ٿيون جنھن ۾ دل جي ڌڙڪن جو تيز ٿيڻ ۔ چمڙي جو پيلو ٿيڻ ۔ شديد ٿڪ محسوس ٿيڻ ۔ سستي ڪاھلي جو ڇپ ھڻڻ ۔ مشڪن جو ڪمزور ٿيڻ ۔ مٿي ۾ وري وري سور پوڻ

رتول پٿ جي کوٽ جا سبب:

جن ماڻهن ۾ رتول پٿ جي کوٽ ٿي وڃي ٿي اھي رت جي کوٽ جا شڪار ٿي وڃن ٿا، عام طور تي رت جي کوٽ ھي سبب رونما ٿين ٿا جن ۾ فولاد جي کوٽ ۔ وٽامن بي 12 جي کوٽ ۔ پنيٺي جي کوٽ ۔ ڌڪ لڳڻ تي زخم مان وڌيڪ رت وھڻ ۔ ڪينسر ۔ بڪين جي خرابي ۔ جيري ۾ خرابي ۔ حرڪيرن جي کوٽ ۔ ٿيلسيميا جيڪا رت ۾ رتول پٿ پيدا ڪرڻ کان روڪي ٿي ۽ اھڙيون بيماريون جيڪي رت جي ذرڙن ۽ رتول پٿ کي پيدا ٿيڻ نہ ٿيون ڏين.

رتول پٿ جي کوٽ تماڪ نوشي ۔ ڦڦڙن ۾ خرابي ۔ چمڙي جي سڙڻ ۽ گهڻي ورزش ڪرڻ سان ٿئي ٿي. جڏھن رتول پٿ جي کوٽ جو عارضو پيدا ٿئي تہ ڊاڪٽر سان رابطو ڪجي جيڪي رت جي ٽيسٽ بعد توھان کي مناسب سپور جي تجويز ڪري.

رتول پٿ وڌائڻ جا طريقا:

جن ماڻهن ۾ رت جي کوٽ رھي ٿي اھي فولاد استعمال ڪري کوٽ پوري ڪري سگهن ٿا. فولاد جسم ۾ رتول پٿ جي اپت وڌائڻ سان گڏ رت جي ڳاڙھن ذرڙن ۾ پڻ اضافو ڪري ٿو. گوشت ۔ مڇي ۔ بيدا ۔ خشڪ ميوا خاص طور تي کجور ۽ انجير ۔ بروڪلي ۔ سبز پنن وارا کاڌا جيئن ساڳ ۽ پالڪ ۔ سائي لوبيا ۔ السي ۽ منڱن جو مکڻ وغيرھ آئرن سان ڀرپور ٿين ٿا.

وٽامن سي جو استعمال:

وٽامن سي جي استعمال ڪرڻ سان رتول پٿ جي کوٽ پوري ٿي وڃي ٿي. وٽامن سي جي کوٽ جي ڪري فولاد پوري جسم ۾ جذب نٿو ٿئي. وٽامن سي ۾ پپيتو ۔ ڪينو ۔ ليمو ۔ اسٽرابيري ۔ شملا مرچ ۔ گريپ فروٽ ۔ چقو ۔ صوف ۔ ڏاڙھون ۔ ٽماٽو ۽ پالڪ ٿين ٿا جن سان وٽامن سي جي کوٽ پوري ڪري سگهجي ٿي.

رت جي کوٽ ۾ وٽامن سي وارين شين جو استعمال جاري رکجي، يقينن جسم رطوبت ڀريو ٿي ويندو ۔ زھرا Toxins خارج ٿي ويندا ۔ جيري جي گرمي ھٽي ويندي ۔ صفرا دور ٿي ويندي ۽ سائي جي اچڻ جا امڪان جھڙوڪر ختم ٿي ويندا. نارنگي ۔ مالٽا ۔ انگور ۔ بصر ۔ ڏاڙھون ۔ کيرو ۔ ونگو ۔ الوبخارا ۔ ڇانھي ۔ صوف ۽ گدامڙي وغيرھ وٽامن سي ۾ اچي وڃن ٿيون جيڪي رتول پٿ سان گڏ رت کي وڌائن ٿيون.

پنيرو تيزاب Folic Acid:

پنيرو تيزاب ھڪ بي ڪمپليڪس وٽامن آھي جيڪو رت جي ڳاڙھن کي ٺاھي ٿو اھوئي سبب آھي جي پنيري تيزاب جي کوٽ جي ڪري رتول پٿ جي کوٽ لاحق ٿئي ٿي. ساون پنن واريون سبزيون ۔ جيرو ۔ چانور ۔ خشڪ ميوا ۔ ٻج ۔ ڪڻڪ ۔ ڏارو ۔ منڱ ۽ ڪيلا وغيرھ پنيري تيزاب جا ذريعا آھن.

پنيٺي Folate وارا کاڌا کائڻ:

فولاد سان گڏ پنيٺو Folate رت جي ڳاڙھن جزن پيدا ڪرڻ ۾ بھترين ڪردار ادا ڪري ٿو جيڪو رتول پٿ جي ٺھڻ لاء ضروري آھي.

پنيٺو وٽامن بي جو ھڪ قسم آھي جيڪو جسم ۾ رت جو مقدار وڌائڻ لاء اھم ڪردار ادا ڪري ٿو. جيڪڏھن اسان پنيٺي سان ڀرپور کاڌا نٿا کائون تہ جسم ۾ رت جي کوٽ جو مسئلو ڪر کڻي ٿو. پنيٺي جي کوٽ رت جي ڳاڙھن ذرڙن کي بالغ ٿيڻ نٿي ڏئي. ڳئون جو گوشت ۔ چانور ۔ پالڪ ۔ منڱ ۔ سرخ لوبيا وغيرھ اھڙا  کاڌا آھن جيڪي پنيٺي سان ڀرپور ٿين ٿا. انهن کاڌن کان علاوا رتول پٿ جي کوٽ پوري ڪرڻ لاء پنيٺي جو سپور استعمال ڪري سگهون ٿا.

فولاد جذب ڪرڻ وارا کاڌا:

فولاد جي کوٽ رتول پٿ جي وڏي کوٽ آھي. جيرو ۔ گوشت ۔ پالڪ ۔ بادام ۔ کجور ۔ جون ۾ فولاد جي وافر مقدار موجود ٿئي ٿي. فولاد مناسب مقدار ۾ وٺڻ کپي ڇوجو وڌيڪ مقدار ۾ وٺڻ سان نقصان ٿي سگهي ٿو.

رت جي کوٽ پوري ڪرڻ لاء جتي فولاد وارا کاڌا کائڻ ضروري آھن اتي اھڙا کاڌا بہ کائڻ گهرجن جيڪي جسم ۾ فولاد کي جذب ڪرڻ جي صلاحيت وڌائن.

وٽامن سي سان ڀرپور کاڌا جيئن ڪينو ۔ مالٽا ۔ موسمي ۔ زيتون ۔ ساون پنن واريون سبزيون وغيرھ اسان جي جسم ۾ فولاد کي جذب ڪرڻ ۽ استعمال ڪرڻ جي صلاحيت وڌائن ٿيون.

توھان وٽامن اي مڇي ۔ ڪدو ۔ سفيد گجر ۽ ڪيلا کائي سگهجن ٿا. اھڙيون سبزيون ۽ ميوا جن جو رنگ ڳاڙھو ۔ پيلو ۽ مالٽائي ھجي انهن مان بيٽا گجرو حاصل ڪري سگهجي ٿو جيئن گجر ۔ حلوو ۔ ڪدو ۔ سفيد گجر ۔ ڪدو ۔ انب وغيرھ.

رتول پٿ کي وڌائيندڙ شيون:

کجور:

کجور کائڻ سان فولاد Iron جي سطح وڌي ٿي جنھن سان رت جا ڳاڙھا جزا وڌيڪ اوسر وٺن ٿا ۽ جسم ۾ رتول پٿ جي کوٽ پوري ٿي وڃي ٿي پر کجور جي حوالي سان شڳر جي مريضن کي احتياط ڪرڻ جي ضرورت آھي.

ڏاڙھون:

رت جي کوٽ پوري ڪرڻ لاء ڏاڙھون بھترين ميوو آھي جنھن ۾ فولاد ۔ وٽامن اي ۔ وٽامن بي ۔ وٽامن سي ۽ وٽامن اي موجود ٿين ٿا. ھن ۾ موجود سانڌ تيزاب Ascorbic acid جسم ۾ فولاد وڌائي رت جي کوٽ کي پورو ڪري ٿو. روزانو ڏاڙھون کائڻ يا ڏاڙھون جي شربت پيئڻ سان رت جي کوٽ جو مسئلو حل ٿي وڃي ٿو.

ڪيلا:

ڪيلا فولاد سان ڀرپور ٿين ٿا جيڪي رت ۾ رتول پٿ جي ٺھڻ جي عمل کي تحرڪ ڏين ٿا. ڪيلن ۾ پوٽيشم ھئڻ ڪري فولاد جسم جو جلدي حصو ٿي وڃي ٿو.

صوف:

صوف فولاد سان ڀرپور ٿئي ٿو جيڪو رتول پٿ جي ٺھڻ جي عمل کي تيز ڪري ٿو. روزانو ھڪ صوف کائڻ سان رت جي کوٽ ڪافي حد تائين پوري ٿي وڃي ٿي پر صوف کي ھڪ وقت نہ کائجي، 4 ٽڪڙا ڪري وقفي وقفي کائجي.

خشڪ الوبخارا:

خشڪ الوبخارا رت جي کوٽ پوري ڪرڻ لاء ھاڪاري اثر مرتب ڪن ٿا. ھي وٽامن سي ۽ فولاد سان ڀرپور ٿين ٿا جيڪي رتول پٿ کي وڌائن ٿا، گڏ گڏ معدنيٺي Magnesium کي پيدا ڪن ٿا. معدنيٺو جسم ۾ آڪسيجن جي رسد کي پھچائڻ ۾ مدف ڪري ٿو.

مالٽا:

جسم ۾ فولاد وٽامن سي جي مدد کان سوا مڪمل طور تي حل ۽ جذب نٿو ٿئي ان ڪري مالٽي جو استمال وٽامن سي ۽ رت جي کوٽ کي ھڪ وقت پورو ڪري ٿو.

رت انساني جسم ۾ آمدرفت ۔ بچاء ۽ باقائدگي  جھڙا 3 اھم ڪم ادا ڪري ٿو. انساني جسم ۾ رت جي کوٽ انساني جان لاء خطرناڪ ٿي سگهي ٿي. جيڪڏھن جسم ۾ رت جي مقدار کي وڌايو وڃي تہ رت جي کوٽ پوري ٿي سگهي ٿي. رتول پٿ اھڙي پروٽين آھي جيڪا رت جي ڳاڙھن ذرڙن ۾ پاتو وڃي ٿو ۽ رت جي سرخ ذرڙن جي ذميداري ٿئي ٿي تہ اھي جسم جي تمام عضون تائين آڪسيجن کي پھچائين ۽ جسم مان ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ وصول ڪري خارج ڪن.

رتول پٿ کي نقصان پھچائيندڙ شيون:

ڪي اھڙيون شيون ٿين ٿيون جيڪي جسم کي فولاد جذب ڪرڻ کان روڪين ٿيون. فولاد کي جذب ٿيڻ کان روڪڻ واريون شيون ھي آھن.

ڪافي

چانھن

نرم مشروب

ڪئلشم سان ڀرپور کاڌا جيئن ڊيري پراڊڪٽ جو شيون

وڌيڪ پڙهو

منقا Munakka 💎اصغر ساگر💎

منقا يا وڏي سڪل ڪشمش کي ڪشمش جي خاندان ۾ تصور ڪيو وڃي ٿو. منقا ۽ ڪشمش ھڪ ٻئي کان مختلف آھن. ڪشمش ماپ ۾ ننڍي ۽ پيلي رنگ جي ٿئي ٿي جڏھن تہ منقا ماپ ۾ وڏي ٿئي ٿي ۽ ھن ۾ ٻج موجود ٿئي ٿو. تحقيق مان ثابت ٿيو آھي تہ منقا ڪينسر جي جراثيمن کي ختم ڪري ٿي.

ھاضمو ڪندڙ:

منقا تاندورن جو بھترين ذريعو آھي، ان ڪري ھاضمي جو بھترين ذريعو آھي. رات جو 3 عدد منقا ڪوپ پاڻي ۾ پسائي رکجن ۽ صبح جو ناشتي کان پھرين منقا کائي پاڻي پي ڇڏجي.

قبضي ٽٽندي ۽ ھاضمو بھتر ٿيندو.

قوت مدافعت وڌائيندڙ:

منقا وٽامن سي ۽ وٽامن سي وافر مقدار ۾ ھئڻ ڪري قوت مدافعت وڌائڻ لاء مفيد آھي. ھي جسم جي سڀن ڇوتن Infections کان بچائي ٿي ۽ رت صاف ڪري ٿي جنھن ڪري بيماريون پري رھن ٿيون.

نظر وڌائيندڙ:

منقا نظر وڌائڻ لاء فائديمند آھي. منقا ۾ موجود وٽامن سي نظر کي تيز ڪري ٿي. رات جو سمهڻ مھل 3 منقا 3 باداميون کائڻ سان نظر تيز ٿيندي.

رت جو چاڙھ دور ڪندڙ:

منقا رت جي چاڙھ کي ھٽائڻ ۾ بھترين ڪردار ادا ڪري ٿي۔ 3 منقا ۽ ھڪ وڏو ڦوٽو کائڻ سان رت جو چاڙھ لھي وڃي ٿو. منقا چرٻي گهٽائيندڙ آھي ان ڪري کائڻ سان رت جي چاڙھ جي شڪايت نٿي رھي.

ھڏين جي ڪمزوري دور ڪندڙ:

منقا ۾ بورون ۽ ڪئلشم جي مقدار جهجهي ٿئي ٿي ان ڪري ھن کي روز پاڻي ۾ پسائي کائڻ ۽ پاڻي پيئڻ سان ھڏيون مضبوط ٿين ٿيون ۽ بورون ۽ ڪئلشم کي جلدي جذب ڪن ٿيون.

رت جي کوٽ پوري ڪندڙ:

منقا فولاد سان ڀرپور ٿئي ٿي، ھي رت کي صاف ڪري ٿي ۽ رتول پٿ وڌائي ٿي. ھي جسم ۾ رت جي مدت وڌائي ٿي جنھن ڪري رت جي کوٽ نٿي رھي.

وڌيڪ پڙهو

ڪدو Bottle gourd 💎اصغر ساگر💎

جڏھن پروٽين جو ذڪر اچي ٿو تہ ماس ۾ اسان جو خيال گوشت ۽ کير ڏي ۽ سبزين ۽ دالن ڏي وڃي ٿو. تمام غذائون انمول تحفو آھن ۽ ھر غذا ۾ مختلف اڪسيري جز پاتا وڃن ٿا جن جو متوازن استعمال جسم جي نشونما لاء ضروري آھي. سبزين ۾ ھڪ سبزي ڪدو جي سبزي آھي جيڪا لذت سان گڏ ڪيئي طبي خواص رکي ٿي. ڪدو جسم جي گرمي پد کي پورسرو رکي ٿو ۽ بخار جي شدت کي معتدل رکي ٿو. اھي ماڻهو جن کي ڀرتي ۽ بلغم جو عارضو رھي ٿو، اھي ڪدو سان گڏ جيرو ۽ وڏي ڦوٽي جو استعمال ڪن تہ انهن جي شڪايت ختم ٿي وڃي ٿي. گرمين جي موسم ۾ ڪدو کائڻ سان پياس ختم ٿئي ٿي ۔ معدي جي تيزابيت دور ٿئي ٿي ۽ دل دماغ کي تقويت ملي ٿي.

ڪدو ھڪ قدرتي ٽانڪ آھي جيڪو غذائي جزن سان مالامال آھي. ھي صرف فولاد نٿو رکي پر ڪيلشم ۔ پوٽيشم ۔ وٽامن اي ۽ وٽامن بي سان لبريز آھي. ھي قوت بخش غذا جي حيثيت رکي ٿو، ھي گوشت جي ڀاڄي سان ملي ان جي اثر ۾ اضافو ڪري ٿو ۽ اتي دالن سان ملي بي پناھ پروٽين جي مالامالي ڏئي ٿو.

سرسام:

سرسام مٿي جي سوڄ جي ھڪ بيماري آھي جنھن لاء ڪدو اڪسير آھي. ڪدو جو رس ڪڍي ھم وزن ترن جو تيل ملائي ٽامي يا پتل جي ديڳڙي ۾ وجهي ايترو ڪاڙھجي جو تمام رس جلي وڃي ۽ تيل ظاھر ٿئي. ھاڻي تيل ڇاڻي بوتل ۾ محفوظ رکجي. وقفي سان سرسام جي مريض جي مٿي تي ھي تيل مالش ڪجي ۽ مٿي تي گرم ڪپڙو ٻڌجي. ھي تيل نہ صرف سرسام کان شفا ڏيندو پر بيخوابي ۽ مٿي جي سور کي فائدو ڏيندو.

ڪن جو درد:

ڪن ۾ پاڻي ھليو وڃي يا مٿي ۾ سور پوي تہ ڪدو جي پاڻي پيئڻ سان فائدو پوي ٿو. ڪنھن پسارڪي دڪان تان روغن گل وٺي ان ۾ ڪدو جو پاڻي ملائي رکجي. ڪن ۾ سور جي صورت ۾ ھن محلول مان ٻہ يا ٽي قطرا ڪن ۾ وجهجن تہ فائدو پوندو.

وڇون جو ڏنگ:

ڪنھن کي وڇون ڏنگ ھڻي ۽ اسپتال دور ھجي تہ ان صورت ۾ ڪدو جي ڳر جو ٽڪرو وڇون جي ڏنگ جي مٿان زور ڏيئي رکجي تہ زھر جو اثر زائل ٿي ويندو.

مٿي جي خشڪي:

عورتن کي اڪثر مٿي جي خشڪي جو عارضو رھي ٿو جنھن جو علاج شيمپو سان صحيح نٿو رھي. بازار مان ڪدو جو تيل وٺجي. کير ۾ ڪدو جي تيل جو چمچو ملائي مٿي کي ھڻجي، ھن سان نہ صرف خشڪي ختم ٿيندي پر دل جي وڌيل ڌڙڪن پوري پني ٿي ويندي.

ڏند جو درد:

جي ڏندن ۾ سور پوي تہ ڪدو جي ڳر 5 تولا ۽ ٿوم اڌ تولو سير پاڻي ۾ ڪاڙھجي پاڻي اڌ بچي تہ اتان گرڙا ڪجن. فائدو پوندو.

ڪاڪڙي جي سوڄ:

جيڪڏھن آواز ويھي وڃي يا ڪاڪڙي ۾ سوڄ ھجي تہ ڪدو جي پاڻيء سان نيم گرم گرڙا ڪجن، ھي گرڙو خناق جھڙي بيماري کي بہ راحت ڏئي ٿو.

چپ ڦاٽڻ:

جيڪڏھن چپ ڦاٽن تہ رات جو سمهڻ وقت ڪدو جي ڳر کي چپن تي ھڻي سمهجي. صبح جو پاڻي سان چپ ڌوئجن. فائدو پوندو.

بدن جون ڦرڙيون:

جيڪڏھن بدن تي ڦرڙيون نڪرن تہ ڪدو جو پاڻي انهن تي ھڻجي ۽ پاڻي پيئجي فائدو پوندو.

زخم:

ڪدو جي زخم ڇٽائڻ ۾ اڪسيري حيثيت رکي ٿي. پھرين ڪدو جي کل کي ڇانو ۾ سڪائجي. ھاڻي ان کل کي ساڙجي ۽ کرل ڪري رکجي. ھي راک زخم تي ٻرڪجي تہ زخم ڇٽي ويندا.

عرق ڪدو:

ڪدو         پاء

پاڻي          2 لٽر

ڪدو ڪترا ڪجن. پاڻي ۽ ڪدو جا ڪترا ديڳڙي ۾ وجهي ڪاڙھجن. پاڻي اڌ بچي تہ پاڻي ڇاڻجي. پاڻي شيشي جي بوتل ۾ رکجي.

آنو پاڻي صبح شام پيئجي.

فائدا: سائي ختم ٿيندي ۔ قبضي ٽٽندي ۽ جسم تان ڦرڙيون ختم ٿي وينديون.

وڌيڪ پڙهو