Vitamin B1 وٽامن بي1 | اصغر ساگر

 وٽامن بي 1     Vitamin B1

اصغر ساگر

۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔

وٽامن بي1 کي ٿيامين Thiamine بہ چيو وڃي ٿو.  وٽامن بي ون وٽامن بي گروپ جو اھم اترين رڪن آھي. هي وٽامن پنهنجي اعصابي سرشتي جي سگنل کي تيز ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿي، خاص طور تي اهي جيڪي توهان جي جينياتي عضون ڏانهن ويندا آهن. ھي وٽامن اسان جي جسم ۾ نشاستي کي ھضم ڪري توانائي ۾ تبديل ڪري ٿي ۔ ٿڪ دور ڪري ٿي ۔ بک لڳڻ ۾ مدد ڪري ٿي. ٿايامين جي کوٽ ٿي وڃي  تہ بيري بيري جي بيماري ٿي وڃي ٿي - اعصابي

نظام ۾ سستي اچي ٿي ۔ وزن ۾ کوٽ ۔ ويسر ۔ ٽنگن پنين ٻانھن ۾ پٽ ۔ بي ربط ڌڙڪن ۔ جسم تي سوڄ ۔ ٿڪ ۔ ياداشت ڪمزور ٿي وڃي ٿي. شراب ۽ سگريٽ پيئڻ وارن ۾ بي 1 جي کوٽ عام ڳالھ آھي ۽ قبض ۔ ياداشت جي کوٽ ۔ پيٽ جي ڀرتي ۔ معدي ۽ آنڊي جي سوزش وغيرھ ٿئي ٿي.

 ھي بيري بيري ۽ اعصابي مرض ختم ڪري اعصابن کي سڪون بخشي ٿو. وٽامن بي 1 جيڪو ٿايامين ھائيڊروڪلورڪ ايسڊ جي صورت ۾ اڇو پائوڊر ٿئي ٿو جيڪو 1897ع ۾ دريافت ڪيو ويو ائين جيئن خمير ۽ ذائقو نمڪين ۽ پاڻي ۾ حل پذير ۽ الڪوحل ۾ گهٽ حل ٿئي ٿي. خشڪ حالت ۾ ھي پائوڊر پنھنجي حالت برقرار رکي ٿو ۽ موسمي تڪسيد کان محفوظ رھي ٿو. پچائڻ دوران وڌيڪ گرمي ھن جو وڌيڪ نقصان ٿئي ٿو گرمي ھن کي تباھ ڪري ڇڏي ٿي ان ڪري وٽامن بي 1 وارين شين کي گهٽ پچايو وڃي. جيڪڏھن پچائڻ دوران مٺي سوڊا وڌي وڃي تہ اڃان ٻيڻو نقصان ٿي وڃي ٿو. پڪل شين ۾ وٽامن بي 1 جو 15 سيڪڙو تباھ ٿي وڃي ٿو. ان کان سوا وٽامن بي 1 کي گنڌڪ ۔ الڪوحل ۽ ڪيفين تي مبني شيون نقصان پھچائين ٿيون. انساني جسم ۾ موجود ننڍو آنڊو ھن وٽامن کي تقريبن پنج ايم جي روز جي حساب سان جذب ڪرڻ جي صلاحيت رکي ٿو. وٽامن بي 1 آنڊي ۾ حل ٿيڻ جوڳي ھوندي آھي. تقريبن 25 يا 30 ايم جي تبديل شدھ حالت ۾ انساني جسم ۾ ذخيرو ڪري سگهجي ٿي. عضلاتي ڍانچي ۔ دل ۔ جيري ۔ بڪي ۽ دماغ ۾ وٽامن بي 1 وڏي مقدار ۾ موجود ٿئي ٿي پوء بہ ھن وٽامن کي جسم ۾ وڌيڪ مقدار ۾ ڪٺو ڪري نٿو سگهجي. ان ڪري ھن جو روزانو استعمال ضروري آھي.

ڪم :-

وٽامن بي 1 جسم جي نشو نما ڪري ٿو ۔ دل کي محفوظ رکي ٿو ۽ دماغ جي ڪارڪردگي کي متحرڪ رکي ٿو. ھي ھي تمام اعصابي نظام کي باقائدي رکي ٿو ۔ نشاستي جي ھاضمي ۾ مدد ڪري ٿو ۔ پيشاب کي وڌائي مدر پيشاب جاري ڪندڙ آھي ۽ قبضي ٽوڙيندڙ آھي. ھي وٽامن رت جي ڳاڙھن جزن کي وچٿرو رکي ٿي ۽ رت جي گردش کي بھتر رکي ٿي جنھن سان چمڙي صحتمند رھي ٿي. ھي وٽامن ھٿ پير جي سوزش کان بچائي ٿي ۔ ٿڪ کي گهٽ ڪري ٿي ۔ توانائي وڌي ٿي ۔ دماغ کي تندرست ڪي پوڙھائپ کان بچائي ٿي ۽ نسل جي افزائش کي فروغ ڏئي ٿي. ھي وٽامن وٽامن بي جي ميمبرن سان ملي ھاڪاري اثر ڇڏي ٿي.

وٽامن بي 1 جي کوٽ جو علامتون :-

بيري بيري جو مرض ٿيڻ جنھن ۾ ھيٺيون ڌڙ سڪي وڃي ٿو.

ھلڻ ڦرڻ ۾ ڏکيائي

اعصابي ڪارڪردگي جو متاثر ٿيڻ

ھٿن ۽ پيرن ۾ درد ۽ سوڄ

دل جي بي ترتيب ڌڙڪن

عضون جو سن ٿيڻ

ويسر

ڳالهائڻ ۾ ڏکيائي

دل جي عضون جو ڪمزور ٿيڻ

ھاضمي جي خرابي

گهر بدل ڪوما

بک ختم ٿيڻ

ھاضمي ۾ ڪمزوري

 وزن ۾ کوٽ

 ۔ قبضي

بي خوابي

دل جي حرڪت ڪمزور ٿيڻ

عضلاتي ڪمزوري

 ڏورا آڪڙجڻ

 بي چيني ۾ اضافو

 معدي ۾ ھيڊرو ڪلورڪ ايسڊ جي کوٽ

 دل جا عضوا ڍرا ٿيڻ

 وار ڪرڻ

 دل جا مٿيان خانا وڌي ڪمزور ٿيڻ

 اعصابي سوڄ

پيٽ ۾ مروڙ Convulsions

دماغ ۾ رت جي کوٽ

وٽامن بي 1 جا وسيلا :-

وٽامن بي 1 اناج ۔ اٽي ۔ ماني ۔ جيري ۔ بڪي ۔ دل ۔ ڳئون جي گوشت ۔ ڪڪڙ ۔ دالن ۔ مٽر ۔ تر ۔ مغزن ۔ کير ۽ ساون پنن وارين ڀاڄين ۔ گجر ۔ ٽماٽو ۔ ٽرائوٽ مڇي ۔ گوشت ۔ ڪدو ۔کاڄا ۔ مٽر ۔ مڪئي ۔ سويا ۔ سورج مکي ٻج ۔ ڦريون ۔ پالڪ ۔ کنڀي ۔ منڱ جون ڦريون ۔ لوبيا وغيرھ ۾ پاتي وڃي ٿي.

فائدا :-

وٽامن بي 1 نشاستي جي تعمير ڪري ٿي. اعصابي نظام جا گهرڙا نشاستي جي محتاج رھن ٿا ۽ اھو ڪم وٽامن بي 1 ڪري ٿي اعصبي نظام کي توانائي پھچائي ٿي ۽ اعصابي نظام کي نقصانن کان بچائي ٿي. ھي وٽامن اعصابي ڪمزوري ۔ عضلاتي ڪن درد ۽ ڇڪ ۾ ڪارگر آھي. ھي وٽامن ڪن درن ۔ اعصابي سوڄ ۔ اعصابي دردن سنڌن جي سور (روماتزمي درد) ۽ ڪن رڳ جو سور ۾ مفيد آھي.